به گزارش روابط عمومی پویش ملی در بهشت؛ مجموعه پژوهش های قرآنی با عنوان شناسنامه پارسایان با قلم دکتر فرهاد ترابی، دکترای علوم و قرآن و حدیث و معاون نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه های استان البرز منتشر شد.
قسمت یازدهم: نماز، پالایشگر گناهان
«وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى لِلذَّاكِرينَ» (هود/۱۱۴)
«و نماز را در دو سوى روز و پاسی از آغاز شب بپا دار؛ بى گمان نيكى ها بدى ها را مى زدايند؛ اين يادكردى براى يادآوران است».
واژۀ زُلَف جمع زُلْف، بر وزن قُرب، به معنای نزدیک بودن )ابن فارس، مقاییس اللغه، ج3، ص21)؛ و دو سوی روز [طرفی النهار] در برگیرنده نمازهای صبحگاهی و عصرهنگام؛ و لحظه هایی نزدیک، از شب [زلفا من اللیل] نمازهای مغرب، و شاید صبح را نیز در برداشته باشد. و نماز ظهر و عصر و عشاء نیز، در آیه ای دیگر، آمده است: «أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْل» (اسراء/۷۸)؛ بنابر این، نمازهای پنج گانه در این دو آیه گنجانده شده است.
در آیه ۱۱۴ هود، جمله ای فرموده است که بنابر برخی روایت ها، امیدبخش ترین آیه های قرآن است:
«إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئات»؛ بی تردید، رفتارهای زیبا، زشتی ها را [از میان] می برد. با درنگی اندک در آیه، فلسفه برپایی نمازهای روزانه – شبانه، در آن هویداست. واژه حَسَنات از هر قیدی رهیده است، پس همه خوبی ها و زیبایی هایی که آزادانه انجام می گیرد، دارای چنین ظرفیتی هستند که بدی و زشتی ها را از صفحه جان و دل نمازگزار می زدایند، ولی با نگاه به بافت گفتاری آیه، مقصود از حسنات، نمازهای روزمره است. بر این بنیاد، می توان گفت که یکی از فلسفه ها و پیامدهای گوارای نمازگزاری، پالایش گوهره جان آدمی از پلیدی ها و تیرگی های گناهان شبانه روزی است." ذلِكَ ذِكْرى لِلذَّاكِرِين" این همان پیام امید بخش به مؤمنان است که پایبند به پیوستگی نمازند، و هر صبح و شام به نماز و نیاز می ایستند.
گزارش روایی امیدبخش ترین آیه
عیاشی سمرقندی می نویسد: روزی امام علی (ع) نزد گروهی از مردم [پرسشی به میان آوردند] و فرمودند: امیدبخش ترین آیه های قرآن پیش شما کدام است؟ یکی از آنان گفت: «إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ يَغْفِرُ ما دُونَ ذلِكَ لِمَنْ يَشاءُ»(نساء/48)؛ امام فرمود: پاسخ خوبی است، ولی این نیست. برخی دیگر آیه «يا عِبادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلى أَنْفُسِهِمْ- لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ»(زمر/53) را پاسخ گفتند؛ امام این آیه را پاسخی به جا دانستند، ولی این هم آن نبود. یکی دیگر از آنها گفت: آیه «وَ الَّذِينَ إِذا فَعَلُوا فاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ- ذَكَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ»(آل عمران/135)؛ امام باز هم همان پاسخ پیشین را فرمود. : مردم همه سكوت كردند، حضرت فرمود: چرا سكوت كرديد؟ بگوييد ببينم مسلمانان؟ عرض كردند: نه به خدا سوگند ما آيه ديگرى به نظرمان نمى رسد. فرمود: من از رسول خدا (ص) شنيدم كه مى فرمود: اميدوار كننده ترين آيات كتاب خدا آيه" أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ ..." است، و فرمود: اى على! آن خدايى كه مرا به حق برانگیخته و بشير[نویدگر] و نذيرم [بیدارگر]قرار داده، يكى از شما كه برمى خيزد براى وضو گرفتن، گناهانش از اعضایش مى ريزد، و وقتى به روى خود و به قلب خود متوجه خدا مى شود از نمازش كنار نمى رود، مگر آن كه از گناهانش چيزى نمى ماند، و مانند روزى كه متولد شده، پاك مى شود. (عیاشی سمرقندی، تفسیر عیاشی، ج2، ص161)
نظرات